Lehçe Alfabesi, Lehçe Okunuşu ve Bazı Okunuş Kuralları (Konu 39)

Merhaba Arkadaşlar,

Bu konuyu, ders bloğumum en son bölümüne yazıp bitirecektim. Ama şu günlerde Blogger sitesinin bana gönderdiği raporların arasında, özellikle Türkiye’den ve Almanya’dan “Lehçe okunuşu, Lehçe Alfabesi, Polonyaca okunuş, Lehçe telaffuz” gibi yazıların yoğun bir şekilde çıkması nedeniyle ileriki konular için hazırladığım yazı eskizlerine ara verdim ve onun üzerinde yoğunlaştım. Genel hatlarıyla yazacağım. Gelin Lehçe alfabesini, Lehçe okunuş ve kurallarını beraber öğrenelim:

 Lehçe Alfabesi

a, ą, b, c, ć, d, e, ę, f, g, h, i, j, k, l, ł, m, n, ń, o, ó, p, r, s, ś, t, u, w, y, z, ź, ż

Lehçe Okunuşları

Alfabe    Bize Yakın Ses

A             a --> Ali, Takı     

Ą             on, om --> Onur, Konut, Omuz <- Bazen  “om” diye okunuyor.

B             b --> Basit, Araba --> Not:  Bu harf sözcüğün sonunda ise “p” diye okunur.

C             ts --> Bitse, İtsek, Tutsak

Ć             ç --> Çilek, Kaç 

D             d --> Dergi, Adam --> Not:  Bu harf sözcüğün sonunda ise “t” diye okunur.

E             e --> Ev, Ve

Ę             en, em  --> Engin, Eren, Emek <- Bazen “em” diye okunuyor.

Not: Bazen harflerin kullanımına göre sözcüğün sonunda ise “e” diye okunuyor.

F             f --> Fare,  Kaf

G            g --> Gar, Aga  --> Not:  Bu harf sözcüğün sonunda ise “k” diye okunur.

H            h --> Hisar, Ehil

I              i --> iş, mil

J              y --> Yel, Şey

K             k --> Kat, İlik

L              l --> Limon, Sal

Ł             w -->  Bizim dilimizde karşılığı olmadığı için “v”  gibi telaffuz edebilirsiniz.

M           m --> Maşa, Ama

N            n --> Neşe, Ten

Ń            ni --> Ani, Niyet

O            o --> Ot, Filo

Ó            u  --> Uç, Vur

P             p --> Pil, Harap

R             r --> Rampa, Tara

S             s --> Sene, Akis

Ś             ş --> Şimdi, Kapış

T             t --> Ata, Türk

U            u --> Uçak, Su

W           v --> Vize, Av --> Not: Bu harf sözcüğün sonunda ise “f” diye okunur.

Y             ı --> Israr, Kaşık

Z             z --> Zeytin, Ezel --> Not: Bu harf sözcüğün sonunda ise ve bazı sözcük durumuna göre “s” diye telaffuz edilebiliyor.

Ź             z --> Bizim dilimizde tam karşılığı yok , “z” gibi telaffuz edebilirsiniz.

Ż             j --> Jilet, Staj

Lehçede İki Harflilerin Okunuşları

Bi -->  b

Ch --> h

Ci, Cz--> ç

Dz --> d

Dzi, Dź --> c

Dż -->  Telaffuzu farklı olup, “c” gibi telaffuz edebilirsiniz.

Gi --> g

Ki --> k

Mi --> m

Ni --> n

Pi --> p

Rz --> j, bazen de “ş”

Si, Sz --> Ş

Zi --> Telaffuzu farklı olup, “z” gibi telaffuz edebilirsiniz.

 

 

Lehçe Okunuş Kuralları

Arkadaşlar, bu konunun detaylı anlatımını Lehçe dili öğreten kitapları ve internette bulabilirsiniz. Unutmayın. Bazı kuralların istisnaları da vardır. Ben burada fazla detaylara girmeden yazacağım.

* Sözcüğün sonu yumuşak sessiz harfle biterse,  sondaki harfler sert sessiz şeklinde okunur:

Yumuşak sessizler – Sert sessizler

B -> P

D -> T

DZ -> C

G -> K

RZ -> SZ

W -> F

Z -> S

Ź -> Ś

Ż -> SZ

Aşağıdaki örneği inceleyiniz:

Pada śnieg. (T.O = Pada şnek) --> Kar yağıyor.

 

** Sözcükte yumuşak sessiz harfin yanında sert sessiz harf varsa, telaffuzda sert sessiz olarak okunacaktır. Aşağıdaki örneği inceleyiniz:

W porządku, dziękuję! (T.O = fpojontku, cinkuye ) --> İyiyim, teşekkür ederim.

Pan(Pani) mówi bardzo szybko (T.O =  Pan(Pani) muvi bardzo şıpko)

--> Çok hızlı konuşuyorsunuz.

Şimdilik bu kadarının yeterli olduğunu düşünüyorum. Biliyorsunuz telaffuzlarda bazı istisnalar mevcuttur. Bu işin uzmanı olmadığım için ayrıntılı olarak yazamıyorum.  Bunun için internette çeşitli kaynaklara bakmanızı veya Lehçe konuşan arkadaşlara sormanızı tavsiye ediyorum.  Konuyu burada bitiriyorum. Bir sonraki konuda görüşmek dileğiyle… Kolay gelsin arkadaşlar.

 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Not: Burada Lehçe sözcüklerin Türkçe okunuşu yaklaşık olarak verilmiştir. Bazı okunuşlar yanlış olabilir. Konularda varsa ifade ya da cümle için eksiklikler, eksik olanları tam yazıp, yanlış olanları düzeltip güncelleyeceğim.  Lehçe ve Türkçe cümle kuruluş yanlışım ya da imla hatası olursa; önerileriniz veya eleştirileriniz varsa, lütfen buraya yazınız. Sizlerden alacağım öneri ve görüşlerinden yararlanarak bu bloğumu daha iyi yazacağım ve ona göre güncelleyeceğim. İlgilinize teşekkür ederim.

 

Note: I write this blog for my hobby. Friends! If I did something wrong in Polish lessons- for instance, words, sentences, and conversations... etc, please warn or tell me. If you have any opinions, wishes, about this Polish lessons, please tell me them. Your opinions are very important for me. Thanks for your interest.