Lehçede Durum Dilbilgisi (Case Grammar) ve Çoğul Yapma Yöntemleri (3. Bölüm - Kısım 1)(Konu54)

Merhaba Arkadaşlar!

Bugün blogumda ilk kez bir şeyi gerçekleştiriyorum. Blogun konusunu sadece bir kez yardım olsun diye Leh arkadaş Sylwia hazırladı. Ben de çeviriyi tarzıma uygun olarak adapte ettim. Çeviriden çıkan bazı yanlışlarım varsa affola...

Blogumun önceki bölümde Lehçede durum bilgisindeki üç cins isim için "-in Halini (İyelik Durumu)" öğrenmiştik. Bu konuda Lehçede hallerden biri olan "-e Halini (Yönelme Durumunu)" ve onları nasıl çoğul yapılır hep beraber görelim arkadaşlar:

(Not/Note: Bu konuda bana yardımcı olan Sylwia'ya çok teşekkür ederim! / I thank to Sylwia who helped me. I'm really grateful to you for all your help. I'll miss you...)

3) -e Hali (Yönelme Durumu) --> Celownik - The Dative Case

Sorusu: Czemu? Komu? -->  Neye? Kime?

a) Bir fiilin dolaylı nesnesini göstermek için kullanılabilir. Arkadaşlar, dilimiz Türkçedeki "dolaylı tümleç" gibi düşünebilirsiniz:

Kup mi coś. -->  Bana bir şey al.   <--(Tam karşılığı "bana bir şey satın al") 

Slywia daje kotu mleko -->  Slywia kediye süt veriyor.

Dominika daje kredkę matce  -->  Dominika (bir) anneye renkli kalem veriyor.

*Arkadaşlar dikkat ederseniz "yönelme durumu" genellikle geçişli fillerde kullanılabilir.

b) Bazı fiillerden sonra kullanabilir:

Yönelme durumunu alan bazı fiiller:

Przypominać   -->   (Bir şeyi) hatırlatmak

Przebaczyć   -->   Affetmek

Opowiadać   -->   Anlatmak

Darować / podarować   -->   Bağışlamak

Podobać się   -->   Beğenmek, memnun olmak, hoşlanmak

Płacić   -->   Birine ödeme yapmak

Pożyczać/pożyczyć   -->   Borç vermek

Odpowiadać   -->   Cevap vermek

Mówić  -->   Demek, söylemek

Życzyć   -->   Dilemek

Zdawać się  -->   Görünmek, gibi gelmek

Pokazywać   -->   Göstermek

Ufać/zaufać   -->   Güvenmek

Wierzyć/uwierzyć   -->   İnanmak

Zazdrościć  -->   Kıskanmak

Radzić/poradzić  -->   Önermek, tavsiyede bulunmak

Przeszkadzać/przeszkodzić  -->   Rahatsız etmek

Dziwić (się)  -->   Şaşırmak

Smakować   -->   Tatmak

Gratulować  -->   Tebrik etmek

Dziękować / podziękować   -->   Teşekkür etmek

Dawać / dać   -->   Vermek

Pomagać/pomóc   -->   Yardım etmek

Pisać / napisać   -->   Yazmak

c) Yardım edilen kişiyi, bir şeyin alıcısını gösteren; ilgi, güven ve kutlama konusu olan ifadelerde kullanılabilir:

Nie ufam Ci bezgranicznie. --> Sana tam güvenmiyorum.

Dziękuję Ci za pomoc. --> Yardımın için teşekkür ederim.

Często pomaga rodzicom --> Aileme yardım ediyorum.

Życzę Wam zdrowia i szczęścia w Nowym Roku. --> Yeni yılda size sağlık ve mutluluk(lar) dilerim.

d) Duyguları ve vücutta hissedilen fiziksel durumunu ifade etmek için kullanılabilir:

Nudzi mi się.  --> Sıkıldım.

Zimno / gorąco mi. --> Soğuk/sıcak hissediyorum <- Tam karşılığı: Bana soğuk/sıcak (geliyor)

Chce mi się spać --> Uyumak istiyorum

e-) Dzięki (-in sayesinde), ku (-a, -a doğru), przeciw(ko)(- e karşı) ve wbrew (aksine, tersine, -e rağmen) edatlardan sonra kullanılabilir:

Wbrew zakazowi wyszedł z domu --> Baskıya karşı evi terk etti. <-- Dilimize uygun olarak çevirdim.

Idę ku tobie --> Sana geliyorum.

İpucu 1: Arkadaşlar, Leh (Polonyalı) arkadaşımın anlattığına göre yukarıda e şıkkında anlattığım Dzięki, wbrew ... vs gibi edatlardan sonra gelen zamirleri ayrıca öğrenmeniz gerekliymiş. Lehçeyi öğrenenler bazen bu kısımda hata yapabiliyorlarmış. Gelin beraber onları öğrenelim ve ezberleyelim:

Tekil

Mnye --> Bana

Tobie --> Sana

Niemu --> Ona (Erkek, nesne ve hayvanlar için)

Niej --> Ona (Kadınlar için)

Çoğul

Nam --> Bize

Wam --> Size

Nim --> Onlara

-----------------------------------------------------------

İpucu 2: Arkadaşlar, Lehçede Yönelme durumu için kullanılan yönelme zamirlerini öğrenelim ve lütfen onları ezberleyelim:

Tekil

Mi --> Bana

Ci --> Sana

Mu --> Ona (Erkek, nesne ve hayvanlar için)

Jej --> Ona (Kadın)

Çoğul

Nam --> Bize

Wam --> Size

im --> Onlara

Uyarı: Arkadaşlar! "Mi, ci ve mu" işaret zamirleri tek başına cümlenin başında başlayamazlar ve bazen de tek başına kullanılamaz. Böyle durumlarda:

Mi --> Mnye

Ci --> Tobie

Mu --> Jemu

olur ve  cümlelerde bu şekilde kullanılırlar. Konuyu daha iyi anlayabilmek için aşağıdaki örnekleri inceleyelim:

Wierzę ci --> Sana inanıyorum.

Tobie nie wierzę --> Sana inanmıyorum.

Konuyu burada bitiriyorum. Konunun 2. kısmında " -e halinin(yönelme durumunun)" tekil ve çoğul formun nasıl olduğunu ve nasıl yapılacağını öğreneceğiz arkadaşlar. Yakın zamanda yeniden görüşmek dileğiyle Allaha emanet olunuz arkadaşlar! İyi çalışmalar!

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Not: Arkadaşlar! Burada Lehçe sözcüklerin Türkçe okunuşu yaklaşık olarak verilmiştir. Bazı okunuşlar yanlış olabilir. Konularda varsa ifade ya da cümle için eksiklikler, eksik olanları tam yazıp, yanlış olanları düzeltip güncelleyeceğim. Lehçe ve Türkçe cümle kuruluş yanlışım ya da imla hatası olursa;  gözden kaçırdığım bir şey olursa;  önerileriniz veya eleştirileriniz varsa, lütfen buraya yazınız. Sizlerden alacağım öneri ve görüşlerinden yararlanarak bu bloğumu daha iyi yazacağım ve ona göre güncelleyeceğim. İlgilinize teşekkür ederim.

Note: I write this blog for my hobby. Friends! If I do something wrong in Polish lessons- for instance, words, sentences, and conversations... etc, please warn or tell me. If you have any opinions, wishes, about this Polish lessons, please tell me them. Your opinions are very important for me. Thanks for your interest.