Merhaba Arkadaşlar,
Uzun bir aradan sonra yeni bir konuya başlıyorum. Aslında
Lehçe dilbilgisini yazmak benim ilgi alanım değil ama blogger sitenin bana
gösterdiği istatistik raporlarına göre ve benim blogumu ziyaret eden
ziyaretçilerin “arama” kutusunun içine
“Lehçe çekimli fiiller”, “Polonyaca zamanlı fiiller”, vs gibi benzer yazıların
son günlerde artması üzerine, bu konuyu ana hatlarıyla yazmaya karar verdim.
Lehçede dört zamanlı fiiller varmış: Geçmiş, geniş,
şimdiki ve gelecek. Lehçede geniş ve şimdiki zaman fiilleri aynı zamanda kullanılıyor.
Şöyle bir açıklık getireyim. Örneğin, “Lubię
Cię” ifadesi hem “senden hoşlanıyorum” hem de “senden hoşlanırım” anlamına
geliyor. Böyle fiile geniş-şimdiki zamanlı fiil
deniliyormuş. Gelin bunun çekimli
hallerini beraber görelim:
Bu Geniş-Şimdki
zaman filler çekimine göre 4 gruba ayrılır:
1.Grup
1.a --> Sonu “-ę , -isz”
eki alan fiiller:
Tekil
1. Tekil Kişi (Ben)
--> -ę
2. Tekil Kişi (Sen) --> -isz
3. Tekil Kişi (O) --> -i
-
Çoğul
1. Çoğul Kişi (Biz) --> -imy
2. Çoğul Kişi (Siz)
--> -icie
3. Çoğul Kişi (Onlar) --> -ą
Çekim Örnekleri
lubić -->
beğenmek, hoşlanmak
lubię --> beğenirim/beğeniyorum
lubisz --> beğenirsin/beğeniyorsun
lubi --> beğenir/beğeniyor
-
lubimy --> beğeniriz/beğeniyoruz
lubicie --> beğenirsiniz/beğeniyorsunuz
lubią --> beğenirler/beğeniyorlar
mówić-->
konuşmak
mówię -->
konuşurum/konuşuyorum
mówisz-->
konuşursun/konuşuyorsun
mówi-->
konuşur/konuşuyor
-
mówimy-->
konuşuruz /konuşuyoruz
mówicie-->
konuşursunuz/konuşuyorsunuz
mówią-->
konuşurlar/konuşuyorlar
-
1.b --> Sonu “-ę, -ysz” eki alan fiiller:
Tekil
1. Tekil Kişi (Ben)
--> -ę
2. Tekil Kişi (Sen) --> -ysz
3. Tekil Kişi (O) -->
-y
-
Çoğul
1. Çoğul Kişi (Biz) --> -ymy
2. Çoğul Kişi (Siz)
--> -ycie
3. Çoğul Kişi (Onlar) --> -ą
Çekim Örnekleri
śpieszyć się --> acele etmek
śpieszę się --> acele ederim/acele ediyorum
śpieszysz się --> acele edersin/acele ediyorsun
śpieszy się --> acele
eder/acele ediyor
-
śpieszymy się --> acele ederiz / acele ediyoruz
śpieszycie się --> acele edersiniz / acele
ediyorsunuz
śpieszą się --> acele ederler / acele ediyorlar
słyszeć --> duymak
słyszę --> duyarım/duyuyorum
słyszysz -->
duyarsın/duyuyorsun
słyszy --> duyar/duyuyor
-
słyszymy --> duyarız/duyuyoruz
słyszycie --> duyarsınız/duyuyorsunuz
słyszą --> duyarlar /duyuyorlar
-
2. Grup --> Sonu “-ę,
-esz” eki alan fiiller
Tekil
1. Tekil Kişi (Ben)
--> -ę
2. Tekil Kişi (Sen) --> -esz
3. Tekil Kişi (O) -->
-e
-
Çoğul
1. Çoğul Kişi (Biz) --> -emy
2. Çoğul Kişi (Siz)
--> -ecie
3. Çoğul Kişi (Onlar) --> -ą
-
Çekim Örnekleri
pisać --> yazmak
piszę --> yazarım/yazıyorum
piszesz --> yazarsın/yazıyorsun
pisze --> yazar/yazıyor
-
piszemy --> yazarız/yazıyoruz
piszecie --> yazarsınız/yazıyorsunuz
piszą -->
yazarlar/yazıyorlar
-
iść --> (yürüyerek) gitmek
idę --> giderim/gidiyorum
idziesz --> gidersin/gidiyorsun
idzie --> gider/gidiyor
-
idziemy --> gideriz/gidiyoruz
idziecie --> gidersiniz/gidiyorsunuz
idą --> giderler/gidiyorlar
-
brać -->
almak
biorę --> alırım/alıyorum
bierzesz --> alırsın/alıyorsun
bierze --> alır/alıyor
-
bierzemy --> alırız/alıyoruz
bierzecie --> alırsınız/alıyorsunuz
biorą --> alırlar/alıyorlar
Konunun 2. Bölümünde buluşmak üzere arkadaşlar, kolay
gelsin!
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
Not: Burada Lehçe
sözcüklerin Türkçe okunuşu yaklaşık olarak verilmiştir. Bazı okunuşlar yanlış
olabilir. Konularda varsa ifade ya da cümle için eksiklikler, eksik olanları
tam yazıp, yanlış olanları düzeltip güncelleyeceğim. Lehçe ve Türkçe cümle kuruluş yanlışım ya da
imla hatası olursa; önerileriniz veya eleştirileriniz varsa, lütfen buraya
yazınız. Sizlerden alacağım öneri ve görüşlerinden yararlanarak bu bloğumu daha
iyi yazacağım ve ona göre güncelleyeceğim. İlgilinize teşekkür ederim.
Note: I write this
blog for my hobby. Friends! If I do something wrong in Polish lessons- for
instance, words, sentences, and conversations... etc, please warn or tell me.
If you have any opinions, wishes, about this Polish lessons, please tell me
them. Your opinions are very important for me. Thanks for your interest.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder