Merhaba
Arkadaşlar!
Konunun dördüncü bölümünde, Lehçede durum bilgisindeki üç cins isim
için "-i Halini (Belirtme Durumu)" öğrenmiştik. Bu
konuda Lehçede vasıta halini (araç durumunu), tekil biçimini ve onları nasıl
çoğul yapıldığını göreceğiz. Konuyu ana hatlarıyla
yazıyorum. Fazla
detaylı bilgi için lütfen diğer kaynaklara bakınız:
5)
Vasıta Hali (Araç Durumu) --> Narzędnik - The Instrumental
Case
Sorusu:
(z) czym? (z) kim?-->
Neyle?
Kiminle?
Czym?(T.O
= Çım?) --> Neyle?
* Söz konusu olan bir nesnenin araç olarak kullanıldığını gösterir:
Piszę
nowym długopisem.
--> Yeni
tükenmez kalemle yazıyorum.
Maluję
obraz pędzlem.
-->
Fırçayla
resim yapıyorum.
Yedziemy
do miasta autobusem.
--> Otobüsle
kasabaya gidiyoruz.
*
Yüklemimsi isimlerde kullanılabilir.
Bunu
anlayabilmeniz için aşağıdaki örnekleri inceleyelim:
On
jest aktorem
--> O
aktördür.
Jestem
Turkiem. -->
Türküm.
<-- Erkekler için
Jestem
Polką. -->
Polonyalıyım/Lehim.
<--
Bayanlar için
Marcin
jest moim synem
-->
Marcin
benim oğlumdur.
Karolina
jest moją koleżanką
-->
Karolina
benim kız arkadaşımdır.
Dorota
jest piękną kobietą.
--> Dorota
güzel kadındır.
Jesteś
piękną kobietą.
--> Sen
güzel kadınsın.
*
Eylemin kim ile birlikte gerçekleştirildiğini gösterir:
Z
kim mieszkasz?
--> Kiminle
yaşıyorsun?
Mieszkam
razem z rodzicami.
-->
Ailemle
birlikte yaşıyorum.
Idę
na spacer z moją siostrą.
--> Kız
kardeşimle yürüyüşe gidiyorum.
Idę
na jazda z moim bratem.
-->
Kardeşimle
bisiklet sürmeye gidiyorum.
*
Bazı edatlardan sonra kullanılır:
między...
a... (T.O =
myencı... a... ) --> ....
ile .... arasında
nad
(T.O = nat)
--> yukarı,
yukarıda // üstünde // yakın, yakınında
przed
(T.O = pşet) --> önünde
pod
(T.O = pot)
--> altında,
-da,-de
z
--> ile
za
-->
arkasında,
gerisinde
Örnekleri
beraber inceleyelim arkadaşlar:
Mieszkamy
pod
numerem
7.
--> 7
numaralıda oturuyoruz.
Ona
stoi przed
domem.
--> Evin
önünde ayakta duruyor.
On
stoi za
szkołą.
-->
Okulun
arkasında ayakta duruyor.
Książka
znajduje się miedzy
stołem
a
tablicą
--> Kitap
masa ile dolap arasında duruyor.
*
Bunu
teknik olarak nasıl izah edeceğimi bilmiyorum ama isme -li
ekini
ekleyerek sıfat yapma görevi olarak kullanılabilir.
Aşağıdaki örnekleri incelerseniz ne demek istediğimi
anlayacaksınız:
Mieszkam
w domu
z
ogrodem
--> Bahçeli
evde yaşıyorum.
Kawa
z mlekiem.
--> Sütlü
kahve.
jogurt
z truskawkami. -->
Çilekli
yoğurt.
herbata
z cytryną. -->
Limonlu
çay.
*
Bazı fillerden sonra kullanılır. Araç durumunu alan bazı filler:
Interesować
się
--> ...
ile ilgilenmek
Zajmować
się -->
...
ile meşgul olmak
Aşağıdaki
örnekleri inceleyelim arkadaşlar:
Ojciec
zajmuje się
dziećmi.
--> Baba
çocuklarıyla meşgul.
Interesuje
się sportem i muzyką.
--> Spor
ve müzikle ilgileniyorum.
*
Belli bir zamanı ifade etmek için kullanılır:
wieczorem
-->
Akşamleyin
Wczoraj
wieczorem -->
Dün
akşam.
Zimą
--> Kışın
*
Kişi zamirlerin Vasıta halinde (Araç Durumu) farklı çekim
forumları vardır.
Aşağıda onların çekimli hallerini lütfen iyice ezberleyiniz.
Çünkü bazen konuşmalarda karşınıza çıkabilir:
**
Tekil
ze
mną (T.O =
ze'mnon) --> Benimle
z
tobą (T.O =
s'tobon) --> Seninle
z
nim --> Onunla
<--
Erkekler, hayvan ve cansız varlıklar için
z
nią (T.O = znion)
--> Onunla
<--
Bayanlar için
**
Çoğul
z
nami --> Bizimle
z
wami (T.O = svami)
-->
Sizinle
z
nimi -->
Onlarla
Şimdi
örnekleri beraber görelim:
Chciałbym
się z
Tobą
spotkać
-->
Seninle buluşmak istiyorum.
Czy
zechciałaby Pani pójść ze
mną na
spacer? -->
Benimle yürüyüşe çıkmak ister misin?
Rozmawiałem
z nią -->
Onunla konuştum.
Tekil
Biçimi Nasıl Yapılır?
Vasıta
Durumun Tekil Biçimi
1-)
Eril İsimler:
*
Eril isimler "Vasıta durumunda" genel olarak "-em"
takısını,
Eğer
eril ismin sonu "k"
ya da "g"
ile biterse "-iem"
takısını alırlar.
Chłopak
-- Chłopakiem
-->
Erkek çocuk
Student
-- Studentem
-->
Öğrenci
Brat
-- Bratem
-->
Kardeş
Not:
Arkadaşlar, önceki konularda Lehçede bazı ünsüzlerin ek
alınışları sırasında değişikliklerden bahsetmiştim. Konuyu
atlayan ya da onları unutan arkadaşlarımız varsa lütfen
aşağıdaki ünsüz değişikliğini inceleyiniz .Çünkü bu konu içinde sık sık görebilirsiniz ve onlarla ilgili pratik yapmanınızı şiddetle tavsiye ediyorum:
**
-ć
<---> -ci
, -ń
<--->
-ni
, -ś
<--->
-si, -ź
<-->
-zi
**
-ą <---> -ę
ya da -e
; -ó
<---> -o
Bunlarla
ilgili bazı örnekleri beraber görelim:
Gość
--
Gościem
-->
Konuk
Miś
-- Misiem
-->
Ayı
Koń
-- Koniem
-->
At
Stół
-- Stołem
-->
Masa
**
Ojciec -- Ojcem
-->
Baba <--
Ünlü düşmesine dikkat!
***
Eril ismin sonu "-a"
ile biterse --> sondaki ünlü "-ą"
olur. Bu kural,
ileride öğreneceğimiz dişi isimler için vasıta durumun
kuralıyla aynıdır:
Mezczyzna
-- Mezczyzną
-->
Adam
2-)
Dişil İsimler:
*
Dişil isimler "Vasıta durumunda" genel olarak "-ą"
takısını
alırlar.
Siostra
-- Siostrą
-->
Kızkardeş, abla
Kość
-- Kością
-->
Kemik <--
Yukarıda yazdığım kuralı hatırlayınız!
Kawiarnia
-- Kawiarnią
-->
Kahve dükkanı
Pani
-- Panią
-->
Genç kadın
3-)
Nötr İsimler:
*
Nötr isimler "Vasıta durumunda" -- sonu
"-um" ile bitenler hariç --
genel olarak "-em"
takısını
alırlar.
Wino
-- Winem
-->
Şarap
Muzeum
-- Muzeum -->
Müze
Mieszkanie
-- Mieszkaniem
-->
Apartman
Pióro
-- Piórem -->
Tükenmez
kalem
*
Sondan ikinci harfi "-g"
ya da "-k"
varsa, aynı eril isimlerdeki gibi "-iem"
takısı alır.
Aşağıdaki
örnekleri inceleyelim:
Dziecko
-- Dzieckiem
-->
Çocuk
Nasıl
Çoğul Yapılır?
Vasıta
Durumun Çoğul Biçimi:
**
İsimlerin çoğu vasıta durumunda " -ami"
takısı alırlar.
Dom
-- Domami
--> Evler
Ojciec
-- Ojcami
-->
Babalar
Siostra
-- Siostrami --> Ablalar,
kızkardeşler
****
Dziecko -- Dziećmi
-->
Çocuklar
<--
İstisna
Mieszkanie
-- Mieszkaniami
-->
Apartmanlar
Konuyu
burada bitiriyorum. Kafanıza takılan sorular varsa lütfen
Leh(Polonyalı) arkadaşlara ya da Google'a sorunuz. İşlerimin
yoğunluğu nedeniyle sonraki blogum yazısı gecikebilir. Kendinize
iyi bakınız! Yakın zamanda yeniden görüşmek dileğiyle Allaha
emanet olunuz arkadaşlar! İyi çalışmalar!
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Not:
Arkadaşlar! Burada Lehçe sözcüklerin Türkçe okunuşu yaklaşık
olarak verilmiştir. Bazı okunuşlar yanlış olabilir. Konularda
varsa ifade ya da cümle için eksiklikler, eksik olanları tam
yazıp, yanlış olanları düzeltip güncelleyeceğim. Lehçe ve
Türkçe cümle kuruluş yanlışım ya da imla hatası olursa;
gözden kaçırdığım bir şey olursa; önerileriniz veya
eleştirileriniz varsa, lütfen buraya yazınız. Sizlerden alacağım
öneri ve görüşlerinden yararlanarak bu bloğumu daha iyi
yazacağım ve ona göre güncelleyeceğim. İlgilinize teşekkür
ederim.
Note:
I write this blog for my hobby. Friends! If I do something wrong in
Polish lessons- for instance, words, sentences, and conversations...
etc, please warn or tell me. If you have any opinions, wishes, about
this Polish lessons, please tell me them. Your opinions are very
important for me. Thanks for your interest.